I. Thức ăn thô xanh

Nguồn thức ăn thô xanh

Thức ăn thô xanh phổ biến thường là cỏ tự nhiên, cỏ trồng, cây ngô gieo dày hoặc sau khi thu bắp còn tươi; các loại lá cây, dây khoai lang;…. Đây là loại thức ăn chủ lực và vô cùng quan trọng với bò. Loại thức ăn này có tỷ lệ nước cao, độ ngon miệng cao, giá trị dinh dưỡng thấp nhưng được bò rất ưa thích. Thức ăn thô xanh cho bò thường là trồng cỏ hoặc tận dụng các chế phụ phẩm của trồng trọt.

Một số loại cỏ năng suất cao

1. Cỏ voi

Loại cỏ này có thể cao tới 3 – 4m, là loại cỏ Hòa thảo nhiệt đới nên cần đủ độ ấm, nhiệt độ thích hợp nhất là 25 – 30 độ C. Cỏ voi ưa đất tốt, tầng canh tác sâu, giàu mùn; không ưa đất cát và bị ngập nước. Cỏ voi có thể trồng từ tháng 4 – tháng 7; thời gian thu hoạch là tháng 6 – tháng 11; chu kỳ sử dụng là 3 – 4 năm. Nếu trồng thâm canh thì có thể đạt năng suất 250 – 300 tấn cỏ/ha/năm.

2. Cỏ sả

Cỏ sả còn được gọi là cỏ ghi-nê, cỏ sữa, cỏ tây Nghệ An: là loại cỏ chịu hạn, nóng, chịu giẫm đạp. Cỏ thường mọc thành bụi, thân lá mềm nên bò rất thích ăn. Cỏ sả có 2 loại là loại lá nhỏ trồng để tạo thành bãi chăn thả bò, bảo vệ đất; cỏ sả lá lớn để cắt cho bò ăn tại chuồng.

3. Cỏ VA06

Đây là giống cỏ được lai tạo giữa cỏ voi và cỏ đuôi sói của châu Mỹ. Cỏ VA06 có thể thích nghi trong điều kiện khắc nghiệt, bộ rễ phát triển mạnh dài tới 3 – 4m. Loại cỏ này có thể sinh trưởng quanh năm, chiều cao trung bình thân là là 4 – 5m; có năng suất cao; đẻ nhánh khỏe. mỗi năm có thể đạt 220 tấn/ha; từ năm thứ 2 – năm thứ 6 có thể đạt 480 tấn/ha/năm.

Ủ chua thức ăn thô xanh

Thức ăn thô xanh thường có nhiều vào mùa hè – thu nhưng lại khan hiếm khi đông – xuân hay mùa khô. Những hộ nuôi từ vài ba con bò trở lên thường thiếu thức ăn thô xanh trong mùa khô. Để dự trữ, người ta áp dụng kỹ thuật ủ chua thức ăn thô xanh cho bò.

+ Nguyên liệu: cỏ tự nhiên, cỏ trồng, thân cây ngô sau thu hoạch; ngọn mía,….

+ Chuẩn bị chỗ ủ: trong bể/hố ủ hoặc trong các túi nilong dày. Bể ủ thường xây bằng gạch hoặc xi măng. Kích thước bể sẽ dựa trên số lượng bò nuôi. Một bể có thể tích 1.5m3 có thể ủ được 750 – 900kg cỏ voi/cây ngô. Số thức ăn này sẽ đủ cho bò ăn trong 3 tháng mùa đông.

+ Kỹ thuật ủ như sau:

Thức ăn thô xanh đem về cắt, phơi tái độ ½ ngày đến khi độ ẩm còn khoảng 65 – 70%. Tiếp đó cắt ngắn 2 – 2.5cm. Với thân cây ngô sau khi thu hoạch bắt thì không cần đem phơi mà chỉ bỏ gốc và lá già bên dưới, sau đó cắt ngắn và ủ ngay. Việc ủ chua phải làm xong trong ngày, không được để qua hôm sau.

Có thể bổ sung một số thức ăn tinh như bột sắn, bột ngô hay rỉ mật bằng 2 – 3 % lượng thức ăn thô xanh đem ủ; thêm muối ăn 0.5%, phân đạm ure 0.5%. Khi ủ phải đầm nén thật kỹ sau khi rải lớp thức ăn, nhất là 4 góc. Trên cùng phủ lớp rơm dày 15 – 20cm rồi phủ nilong dày lên trên. Chú ý chèn kỹ nilong quanh thành; không để nước mua chảy vào bể ủ và không ủ trong những ngày mưa